Chłop, który stał się potężnym cesarzem: Basil I

2024 Autor: Sherilyn Boyd | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 09:39

Władze nie zgadzają się, kiedy i gdzie urodził się Basil. Niektóre miejsce jego urodzin jako 812 CE, podczas gdy inni ustawiają go około 830 CE. Etnicznie ormiańscy uczeni również nie zgadzają się, czy urodził się w Tracji, a następnie zabrał ze swoimi chłopskimi rodzicami jako jeńcy bułgarskiego chana Kruma, czy też urodził się w Macedonii po porwaniu jego rodziców. W każdym razie żył przez pewien czas w Macedonii, chociaż ormiański był jego pierwszym językiem, a podobno mówi się po grecku (języku Macedonii) z wyraźnym akcentem.

W pewnym momencie Basil wraz z innymi jeńcami uciekł z Bułgarów i powrócił do swoich domów w Tracji około 836 roku. Znalazłszy tam małą szansę, wyruszył, aby zarobić fortunę w wielkim mieście. Jego przybycie do Konstantynopola zostało przemienione przez podziwiających historyków w legendę:

W niedzielę, w pobliżu godziny zachodu słońca, dotarł do Złotej Bramy, biednego nieznanego poszukiwacza przygód, z laską i pismem, położył się spać w przedsionku sąsiedniego kościoła św. Diomede. W nocy, Nicolas, który był odpowiedzialny za kościół, został obudzony przez tajemniczy głos mówiący: "Wstań i zanieś Basileusa do sanktuarium." Wstał i spoglądając zobaczył tylko biednego mężczyznę śpiącego. Położył się znowu i to samo powtórzyło się. Za trzecim razem został szturchnięty w bok przez miecz i głos powiedział: "Wyjdź i przyprowadź człowieka, którego widzisz, leżącego za bramą." Posłuchał, a nazajutrz wziął Basil… i adoptował go jako brata. [1]

Wspinaczka przez rangi

Niezależnie od prawdziwości wszelkich nadprzyrodzonych twierdzeń o wniebowstąpieniu Bazylego, bardzo mu pomógł mnich, Nicolas, który przedstawił go lekarzowi bardzo bogatego i dobrze powiązanego człowieka, Theophilitzesa.

Posiadając niezwykłą siłę, Basil był zatrudniony przez dworzanę (i krewną cesarzowej Theodory) jako groom. Razem udali się do Patrae na greckim półwyspie Peloponez. Tam Basil spotkał (i pod wrażeniem) bogatych Danelich. Wkrótce potem Basil zachorował (lub sfałszował bycie chorym) i został pozostawiony przez Theophilitzes. Kiedy Basil odzyskał zdrowie, Danelis stał się jego patronem i uczynił go bogatym, obdarowując go niewolnikami, złotem i innymi przedmiotami, rzekomo w zamian za to, że Basil zabrał jej syna pod swoje skrzydła.

Mimo to Basil pozostał w służbie Theophilitzes i ostatecznie połączył się z nim w Konstantynopolu. Podczas walki zapaśniczej (Basil nie był pierwotnie jednym z uczestników), a ze względu na jego ogromną siłę, został zaproszony do wzięcia tego dnia mistrza; według jednej relacji: "Basil rzucił Bułgara, ściskając go jak kosmyk siana. "Od tego dnia sława Bazylego zaczęła rozprzestrzeniać się po mieście" [2].

Triumf został ostatecznie zgłoszony cesarzowi Michaelowi III. Później, gdy Basil pomógł oswoić nowego trudnego cesarza konia, który stawiał opór wszelkim innym wysiłkom, Michael zabrał Bazylię na własną służbę jako Hetejsarcha (kapitan straży).

Wkrótce potem Bazyli został powołany na stanowisko Wysokiego Szambelana. Całkowicie posłuszny Michaelowi (lub pozornie), Basil rozwiódł się z żoną na polecenie Michaela i poślubił kochankę Michaela (tylko z nazwy). Wielu uczonych uważa, że dzieci tego małżeństwa były w rzeczywistości Michaela (w tym następca Bazylego, Leo VI).

Nie jest jasne, czy lojalność wobec Michaela, czy osobiste ambicje były siłą napędową następnego ruchu Bazylego. Basil usłyszał plotki (lub zaczął, zależnie od twojego punktu widzenia), że praworęczny cesarz, ówczesny drugi najpotężniejszy człowiek w Cesarstwie Bizantyjskim, Cezar Bardas, zamierzał odsunąć Michaela. Basil próbował ostrzec cesarza, ale Michael mu nie uwierzył. Więc Basil spiskował z innymi ambitnymi młodymi mężczyznami, w tym z Symbatios, młodym ministrem i zięć do Caesara Bardasa. Razem udało im się przekonać Michaela o zdradzie Bardasa, a Bardas został zamordowany, gdy Basil "i inni współspiskowcy rzucili się i rozerwali go na kawałki" tuż przed Michaelem. [3]

Wdzięczny za pozbywanie się zdrajcy, Michael, który był oficjalnie bezdzietny, zaadoptował Basila na syna i awansował go na stopień Magistra. Następnie, tajemniczo, w dniu Pięćdziesiątnicy, 26 maja 867 rne, Michał koronował Bazylego Basileusza i Augusta. Na schodach przed ambo w Hagii Sophia Michael zwracał się do swoich poddanych:

Cezar Bardas spiskował przeciwko mnie, by mnie zabić iz tego powodu skłonił mnie do opuszczenia miasta. Gdybym nie został poinformowany o spisku przez Symbatiosa i Basila, nie powinienem był teraz żyć. Cezar umarł z powodu własnej winy. To moja wola, Bazyli, Wysoki Szambelan, skoro jest mi wierny i chroni moją sovranty {sic} i uwolnił mnie od mojego wroga i ma dużo uczucia do mnie, powinien być strażnikiem i kierownikiem mojego Imperium i powinien być proklamowany przez wszystkich jako Imperator. [4]

Przyjaciele wypadają

Chociaż słowa Michaela były silne, prawdziwym skutkiem było to, że Basil był odpowiedzialny za codzienną działalność imperium, podczas gdy Michael zachował pozycję prawdziwego cesarza. Trudno uwierzyć, że to się nie skończyło.

Rzeczywiście, obaj wypadali. Michael zaczął myśleć, że Basil jest za duży jak na jego brody, i rozważał mianowanie innego miejsca u Bazylego. Pewnego pijanego wieczoru Michael powiedział do Bazylego: "Uczyniłem cię cesarzem i czy nie mam mocy, by stworzyć kolejnego cesarza, jeśli zechcę?" [5]

Mając talent do morderstwa, Basil wymyślił spisek, by zabić Michaela. 24 września 867 r. Bazyli nucił Michaela na kolację; podczas gdy Michael pił ciężko, Basil wymyślił pretekst, by odejść na krótko. Wślizgnął się do komnat Michaela i rozbił zamek. Wracając później z ośmiu kumplami, Basil i jego współspiskowcy zhackowali Michaela, odcinając obie ręce, zanim go zabili. Pozycja Bazylego jako cesarza była teraz bezpieczna.

Panowanie Bazylego

Podczas 19 lat panowania cesarza Bazyli utrzymywał statek państwowy na równej stopie. Nadzorował stworzenie zbioru praw, znanego jako Basilika, który rządził Bizancjum aż do upadku Konstantynopola w 1453 roku. Rozszerzył także władzę Bizancjum, tworząc sojusze z europejskimi władcami i ustanawiając twierdze na Morzu Adriatyckim i Śródziemnym.

Jego największym darem może być jego zrozumienie ludzkich motywacji. Z powodzeniem poruszał trudną politykę dworską i był w stanie powstrzymać różne frakcje od zjednoczenia się przeciwko niemu. Pracował również nad utrzymaniem dobrego wizerunku wspólnego człowieka, żyjąc pobożnie, zapewniając uporządkowane usługi publiczne i utrzymując stosunkowo niskie podatki.

Basil zmarł 29 sierpnia 886 r. Ne. Jego następcą został jego syn Leo VI Mądry.

[2] Bury, str. 168, n. 5

[3] Bury, str. 172

[4] Bury, str. 172-173

[5] Bury, str. 177