Thor Heyerdahl i Kon-Tiki

2024 Autor: Sherilyn Boyd | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 09:39

Thor Heyerdahl urodził się w Larvik, w Norwegii 6 października 1914 roku. Jego ojciec pracował jako piwowar, a matka Heyerdahla zajmowała kierownicze stanowisko w lokalnym muzeum. Heyerdahl spędził dzieciństwo, wędrując przez las na skraju miasta, a następnie wspinając się na góry ze swoim zwierzakiem husky. Mimo tych przygód nauczył się pływać dopiero w latach dwudziestych - prawie dwukrotnie utonął, gdy był młody, prowadząc do zrozumiałego lęku przed wodą.

Po studiach z geologii i zoologii na Uniwersytecie w Oslo, Heyerdahl rozpoczął roczny pobyt (1937-1938) na wyspie na południowym Pacyfiku o nazwie Fatu Hiva. Ta podróż służyła dwóm celom, aby Heyerdahl mógł studiować lokalną florę i faunę, a także służyć jako miesiąc miodowy wraz ze swoją nową żoną Liv Coucheron Torp Heyerdahl.

Część czasu Heyerdahl Fatu Hiva spędził z lokalnymi mieszkańcami wioski, a rozmowa ze starszym wioską na zawsze zmieniła jego życie. Starszy opowiedział legendom Heyerdahla o swoich przodkach, twierdząc, że przybyli z dalekiej krainy na wschód od wyspy, a ich przywódcą był człowiek o imieniu Tiki.

Imię Tiki utkwiło w Heyerdahl. Był podobny do legendarnego, jasnoskórego peruwiańskiego króla-słońca, Con-Tici (znanego też jako Viracocha), który sprawował władzę nad ludźmi z jaskiń, którzy mieszkają w pobliżu Jeziora Titicaca w Ameryce Południowej. Widział też paralele w legendach od starszego wieśniaka, a opowieści opowiadały o masakrze o jasnej karnacji, z ocalałymi uciekającymi do morza.

Ten i inne tak słabe dowody skłoniły Heyerdahla do postawienia hipotezy, że Con-Tiki może być kimś, kto starszy nazywa się Tiki i że tratwy i legendarni ludzie z Peru mogliby przeżyć podróż przez Ocean Spokojny. Jego zdaniem wyspy mogły nie być zamieszkane przez ludzi z Azji, jak wcześniej sądzono, ale przez mieszkańców Ameryki Południowej.

Heyerdahl spotkał się z niezliczonymi zastrzeżeniami do swojej teorii ze środowisk akademickich i innych, i miał trudności z opublikowaniem jego pracy magisterskiej "Polinezja i Ameryka: badanie stosunków prehistorycznych". Konsensus był taki, że prymitywna tratwa nie mogła wytrzymać gwałtownych burz, które często miały miejsce na południowym Pacyfiku. Poza tym istniało pytanie, czy ludzie tego okresu z technologią będącą w zasięgu ręki mogli przetrwać podróż, gdy byli wystawieni na działanie czynników przez długi czas, który potrzebowaliby, aby dostać się z Ameryki Południowej do Polinezji. Tak więc trwała długo utrzymująca się teoria, że około 5 500 lat temu ludzie z Azji podróżowali na Polinezję i stopniowo osiedlali się na wyspach.

Aby ominąć te obiekcje, Heyerdahl postanowił ustawić swoje życie na linii, aby udowodnić, że można to zrobić. Po zebraniu z różnych źródeł nieco ponad 22 000 USD na podróż, wyruszył w poszukiwaniu kilku osób, które mu towarzyszyły, umieszczając ogłoszenie: "Przejdę przez Pacyfik na drewnianej tratwie, by poprzeć teorię, że Morze Południowe wyspy były zaludnione z Peru. Czy przyjdziesz? Odpowiedz na raz. "

Zebrał zespół pięciu mężczyzn, czterech kolegów Norwegów i Szweda, aby popłynąć z nim z Peru do Polinezji. Następnie poleciał do Peru, gdzie wraz z załogą skrupulatnie odtworzono tratwę zgodnie z materiałami i technologią znalezionymi w przedkolumbijskim Peru. Powstała tratwa składała się z dziewięciu baliów na drewno, przywiązanych razem linami konopnymi i bambusowej kabiny otwartej z jednej strony na schronienie. Oni ochrzcili to "Kon-Tiki".

Heyerdahl miał trzydzieści dwa lata, kiedy Kon-Tiki opuścił port 28 kwietnia 1947 roku. Dołączył do niego jego pięciu członków załogi, zielona papuga, wiele przenośnych radia, ręczny generator korbowy i baterie, 275 galonów wody przechowywanej w puszkach a także zapieczętowane bambusowe pręty i różne zapasy żywności, takie jak liczne orzechy kokosowe i słodkie ziemniaki, a także racje polowe dostarczane przez armię Stanów Zjednoczonych i inne narzędzia potrzebne do udokumentowania podróży.

Mężczyźni spędzili następne trzy miesiące walcząc z niebezpieczną pogodą i falami oceanu, drwiąc rekiny, które podpłynęły do ich jednostek, i uzupełniając ich zaopatrzenie w różne ryby, które podobno wraz z rekinami, bliskimi stałymi towarzyszami odkrywców wokół łodzi podczas całej podróży. Wysłali regularne sprawozdania radiowe z powrotem na ląd, a Heyerdahl sfilmował odcinki ich podróży na swoim aparacie.

7 sierpnia 1947 r. Kon-Tiki przebył około 4 300 mil, kiedy w końcu dotarł do rafy i zmusił załogę do wylądowania na niezamieszkanej wyspie niedaleko Raroia w Polinezji Francuskiej. Widzieli brzeg około tygodnia i 260 mil wcześniej na atolu Angatau, ale nie byli w stanie bezpiecznie wylądować. Niemniej jednak, sto dni po tym, jak wyruszyli z Peru, Heyerdahl udowodnił, że technologia żeglarska dostępna dla prekolumbijskich Peruwiańczyków mogła skutecznie doprowadzić ich do Polinezji.

Heyerdahl wrócił do Norwegii na globalną fanfarę. Jego nagranie z wyprawy dało mu Oscara w 1951 roku za najlepszy film dokumentalny i jego książkę zatytułowaną Ekspedycja Kon-Tiki: Tratwa po morzach południowych została przetłumaczona na 65 języków i sprzedała się w około 20 milionach egzemplarzy - całość stała się czymś w rodzaju fenomenu kulturowego, w którym pojawiły się "bary Tiki", "szorty Tiki", "pochodnie Tiki" itp., a także słynne "Pokój Tiki" w Disneylandzie.

Ale, jak można sobie wyobrazić, stanie się, gdy mąż zdecyduje się na bardzo niebezpieczny, kilkutygodniowy wypad na dużą niebieską bez żony, jego życie osobiste poniósł nieodwracalne szkody, a on i Liv rozwiedli się w 1948 roku. Jeden z ich synów później twierdził tego, że jego matka poczuła się zdradzona, ponieważ, kiedy pobrali się, przypuszczalnie przy zrozumieniu, że będzie ona partnerem w badaniach i eksploracji Heyerdahla, ale ostatecznie ta obietnica nigdy nie została spełniona. Stwierdził również: "Mój ojciec nie mógł sobie poradzić z tym, że jest tak silną, niezależną kobietą. Jego idea doskonałej kobiety była japońską gejszą, a moja matka nie była gejszą."

Oczywiście udowodnienie, że coś można zrobić i udowodnić, że to się stało, to dwie różne rzeczy, a teoria Heyerdahla nadal nie była dobrze przyjęta. Potencjalne dowody, na które powołują się jego idee, zawierały różnice językowe i kulturowe między mieszkańcami wysp i Ameryki Południowej.

Heyerdahl zmarł w 2002 roku, nie żyjąc, aby zobaczyć, że faktycznie miał ostatnie słowo … coś w rodzaju. W 2011 roku profesor Erik Thorsby z Uniwersytetu w Oslo wykonał testy genetyczne na mieszkańcach Wyspy Wielkanocnej. Chociaż prawdą jest, że poprzedni pomysł, że wyspiarze pierwotnie pochodzili z Azji, potwierdził, że dr Thorsby odkrył również, że w pewnym momencie DNA, które mogło pochodzić tylko od rdzennych Amerykanów, zostało również wprowadzone do populacji, czy przez wyspiarzy wykonujących wyprawę przez ocean iz powrotem, lub od ludów z Ameryki Południowej, podróżujących w jedną stronę. Dalsze badania nad tą kwestią wykazały, że południowoamerykański składnik DNA w testowanych ludziach Rapanui wydaje się być wprowadzony od połowy XIII wieku do końca XV wieku. Dla porównania, konkretna wyspa nie została skolonizowana przez Polinezyjczyków do początku XIII wieku. W końcu, dowody genetyczne zdają się sugerować, że Heyerdahl i popularna opinia były zarówno słuszne, jak i błędne.

Dodatkowe fakty:

Thor Heyerdahl wysunął także hipotezę, że Egipcjanie mogli podróżować do obu Ameryk, opierając się na budowie piramid w obu rejonach i mieli tradycyjną łódź, która byłaby dostępna dla Egipcjan. Po nazwaniu łodzi po boga słońca Ra, Heyerdahl wyruszył z załogą z Maroka do Ameryki w dniu 25 maja 1969 roku. Statek zatonął 600 mil od celu, ale ukończył podróż rok później z Ra II.
Trzecia ekspedycja na odtworzonym statku z epoki mezopotamskiej, zwanym Tygrysem, który miał płynąć z Tygrysu do Morza Czerwonego, zakończyła się po pięciu miesiącach. Rząd północnego Jemenu odmówił przepuszczenia statku, a Heyerdahl spalił statek w porcie Dżibuti na początku kwietnia 1978 r.